Featured
ธุรกิจไทยชอบคาร์บอนเครดิต แต่จะส่งผลเสียต่อสภาพอากาศและคนรากหญ้าหรือไม่?
แม้ว่าคาร์บอนเครดิตจะได้รับการยกย่องในบางไตรมาสว่าเป็นวิธีแก้ปัญหาวิกฤตสภาพภูมิอากาศ นักสิ่งแวดล้อมเตือนว่าอาจทำให้โลกตกอยู่ในภัยพิบัติที่เลวร้ายยิ่งกว่านั้นได้เครดิตคาร์บอน
ระบบคาร์บอนเครดิตเป็นวิธีการสำหรับบริษัทและองค์กรต่างๆ ในการชดเชยการปล่อยก๊าซเรือนกระจกโดยการซื้อเครดิตสำหรับโครงการลดคาร์บอน (เช่น การปลูกป่า)
อย่างไรก็ตาม วิฑูรย์ เลียนจำรูญ ผู้อำนวยการหน่วยงานเฝ้าระวังด้านสิ่งแวดล้อมของมูลนิธิไบโอไทย เตือนว่า หากไม่มีการควบคุมเพื่อรับประกันว่าจะมีการประเมินคาร์บอนเครดิตอย่างเหมาะสม สิ่งเหล่านี้จะกลายเป็นเพียงรูปแบบหนึ่งของการล้างสีเขียว
Greenwashing เป็นเทคนิคทางการตลาดที่ให้แนวคิดว่าผลิตภัณฑ์ของบริษัทเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ผู้ก่อมลพิษด้านสภาพภูมิอากาศใช้มันเพื่อปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่อไป ในขณะเดียวกันก็ป้องกันตัวเองจากการทำลายสภาพภูมิอากาศ
วิทูรตั้งข้อสังเกตว่าระบบคาร์บอนเครดิตถูกสร้างขึ้นเพื่อส่งเสริมให้บริษัทและองค์กรต่างๆ ดำเนินโครงการริเริ่มลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
โครงการริเริ่มเหล่านี้ครอบคลุมทุกอย่างตั้งแต่ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีไปจนถึงการปลูกป่าและการลงทุนในพลังงานหมุนเวียน จากข้อมูลของวิฑูรย์ ระบบในรูปแบบปัจจุบันกำลังทำลายล้างมากกว่าที่จะแก้ไขสภาพอากาศ
“แม้ว่าระบบคาร์บอนเครดิตสามารถจูงใจธุรกิจต่างๆ ให้ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและเร่งให้เกิดการดำเนินการด้านสภาพอากาศ แต่ระบบในปัจจุบันยังมีข้อบกพร่องร้ายแรงในหลายระดับ ซึ่งหมายความว่ามันจะส่งผลเสียมากกว่าผลดีในการต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” เขากล่าว
บริษัทชั้นนำหลายแห่งของประเทศไทยมีความเชื่อมโยงกับโครงการคาร์บอนเครดิต
อย่างไรก็ตาม Nestlé และ EasyJet เป็นหนึ่งในบริษัทระดับโลกหลายแห่งที่ละทิ้งคาร์บอนเครดิตเมื่อต้นปีนี้ หลังจากการสืบสวนของ Guardian ที่ตีพิมพ์ในเดือนมกราคม กล่าวหาว่า 94% ของการชดเชยคาร์บอนในป่าฝนของโปรแกรม Verified Standard Carbon ของ Verra นั้น “ไร้ค่า”
นอกจากนี้ เดอะการ์เดียนรายงานว่า “โครงการชดเชยการปล่อยก๊าซเรือนกระจกชั้นนำทั้งหมด 39 โครงการจาก 50 อันดับแรก หรือ 78% ของโครงการทั้งหมด ถูกจัดว่าเป็นขยะหรือไร้ค่า เนื่องจากความล้มเหลวพื้นฐานอย่างน้อย 1 ประการที่บ่อนทำลายการลดการปล่อยก๊าซตามที่สัญญาไว้”
การสืบสวนดำเนินการร่วมกับ Corporate Accountability ซึ่งเป็นหน่วยงานเฝ้าระวังองค์กรข้ามชาติที่ไม่แสวงหาผลกำไร โครงการคาร์บอนเครดิตที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ภาคป่าไม้และเกษตรกรรมเป็นผู้ให้บริการคาร์บอนเครดิตหลักของประเทศไทย
อย่างไรก็ตาม โครงการคาร์บอนเครดิตจำนวนมากเหล่านี้มีประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อมที่น่าสงสัย ตามวิทูรกล่าว ด้วยเหตุนี้การเลี้ยงดูจึงอาจส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อสิ่งแวดล้อมและที่อยู่อาศัยของประชาชนทั่วประเทศไทยไม่มากก็น้อย
รัฐบาลไทยกำลังทำการตลาดเชิงรุกเกี่ยวกับระบบคาร์บอนเครดิต โดยมีเป้าหมายในการปลูกป่าให้ได้มากถึง 640,000 ไร่ภายในสิ้นปีนี้ เป้าหมายนี้เป็นส่วนหนึ่งของปณิธานของประเทศที่จะปลูกป่าให้ได้ 16 ล้านไร่ภายในปี 2593 เพื่อให้เป็นไปตามเส้นตายคาร์บอนเป็นกลางของประเทศ
แม้ว่าเป้าหมายอันทะเยอทะยานนี้ดูเหมือนจะเป็นสิ่งที่ดีในการต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทั่วโลก แต่เขาเชื่อว่ามันจะทำให้เกิดความท้าทายร้ายแรง เนื่องจากภาคธุรกิจและภาครัฐให้ความสำคัญกับการเพิ่มคาร์บอนเครดิตให้สูงสุด ในขณะเดียวกันก็ล้มเหลวในการรับรองว่าจะชดเชยการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและเป็นประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อมอย่างแท้จริง
ปัญหาที่ใหญ่ที่สุดในการส่งเสริมคาร์บอนเครดิตอย่างรวดเร็วในภาคป่าไม้ก็คือ บริษัทและรัฐบาลมุ่งเน้นไปที่พื้นที่ที่กำหนดให้ปลูกทดแทนเป็นหลักเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ที่ระบุไว้ ส่งผลให้มีชุมชนจำนวนมากขึ้นที่ถูกขับไล่ออกไปเพื่อสร้างพื้นที่สำหรับโครงการปลูกป่า
“ป่าใหม่เหล่านี้มีแนวโน้มที่จะเป็นพืชเชิงเดี่ยวที่มีความสามารถในการดูดซับคาร์บอนมาก แต่มีความหลากหลายทางชีวภาพน้อย และมีคุณค่าทางนิเวศต่ำกว่าระบบนิเวศป่าไม้ที่สมบูรณ์แข็งแรงมาก” “สิ่งนี้เป็นอันตรายต่อทั้งธรรมชาติและผู้คนที่ต้องพึ่งพาระบบนิเวศป่าไม้เพื่อความอยู่รอด” เขากล่าว
“นี่ไม่ใช่วิธีต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ” โครงการ [คาร์บอนเครดิต] ได้รับการออกแบบมาเพื่อให้เป็นประโยชน์ต่อภาคการค้าเท่านั้น”
สิทธิและระบบนิเวศของประชาชนในท้องถิ่นไม่เพียงแต่ถูกมองข้าม เนื่องจากรัฐและภาคธุรกิจยังคงปลูกต้นไม้คาร์บอนจม แต่ป่าเหล่านี้มักจะถูกละทิ้งเมื่อ “กิจกรรม CSR” เหล่านี้บรรลุผลสำเร็จ เป็นผลให้พวกมันมีความเสี่ยงที่จะเหี่ยวเฉาและตาย ไม่สามารถดูดซับคาร์บอนที่ควรชดเชยการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
การใช้เครดิตตามหลักการ
สารินี อาชวานันทกุล หัวหน้าฝ่ายวิจัยของ Fair Finance มีทัศนคติเชิงบวกมากขึ้นเกี่ยวกับคาร์บอนเครดิต ตามที่เธอกล่าว ระบบนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นเครื่องมือชั่วคราวเพื่อช่วยในการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอน ในขณะที่โลกพยายามลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
อย่างไรก็ตาม ปัญหาเกิดขึ้นเมื่อภาคธุรกิจและรัฐบาลมองว่าคาร์บอนเครดิตเป็นวิธีเดียวในการต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
“แม้ว่าจะมีข้อบกพร่อง แต่ฉันเชื่อว่าคาร์บอนเครดิตสามารถให้ประโยชน์มากมายต่อการดำเนินการด้านสภาพอากาศ” ตัวอย่างเช่น พวกเขาสามารถช่วยเหลืออุตสาหกรรมที่พบว่าเป็นเรื่องยากในการป้องกันการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ในขณะเดียวกัน การปลูกป่าโดยทั่วไปก็เป็นประโยชน์ต่อระบบนิเวศและสภาพภูมิอากาศของเรา
อย่างไรก็ตาม เธอยอมรับว่าคาร์บอนเครดิตไม่ใช่คำตอบสำหรับความท้าทายระดับโลก
“คาร์บอนเครดิตไม่ใช่ไฟเขียวที่จะปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่อไป” พวกเขายังไม่ใช่ยาครอบจักรวาลที่จะแก้ไขการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้ด้วยตัวเอง สิ่งเหล่านี้เป็นเพียงวิธีแก้ปัญหาชั่วคราวที่ช่วยให้เราเปลี่ยนจากสังคมที่อุดมด้วยคาร์บอนไปสู่สังคมที่คาร์บอนเป็นกลาง” เธออธิบาย
“การใช้ประโยชน์จากผู้อยู่อาศัยในท้องถิ่นไม่ใช่ใบอนุญาต เนื่องจากโครงการคาร์บอนเครดิตมักจะนำไปสู่การละเมิดสิทธิของชุมชน ขณะเดียวกันก็ทำให้ชาวบ้านสูญเสียที่ดินและทรัพยากร”
เธอกล่าวว่าระบบคาร์บอนเครดิตอาจได้รับการปรับปรุงให้ดีขึ้นโดยการนำแนวคิดสี่ประการต่อไปนี้มาใช้:
- โครงการป่าไม้ที่ให้คาร์บอนเครดิตจะต้องปลูกใหม่ ไม่ใช่พื้นที่ป่าไม้ที่มีอยู่
- จะต้องวางระบบเพื่อให้มั่นใจถึงความยั่งยืนของโครงการ เพื่อให้ป่าไม้หรือนวัตกรรมด้านสภาพภูมิอากาศดูดซับคาร์บอนในระยะยาว
- โครงการไม่ควรสร้างปัญหาที่อื่น ตัวอย่างเช่น การปลูกป่าในพื้นที่หนึ่งไม่ควรนำไปสู่การตัดไม้ทำลายป่าที่อื่น
- จะต้องจัดให้มีระบบเพื่อให้เกิดการแบ่งปันผลประโยชน์อย่างยุติธรรมระหว่างภาคเอกชน หน่วยงาน และชุมชน เพื่อปกป้องสิทธิของประชาชนในท้องถิ่นในโครงการคาร์บอนเครดิตทั้งหมด
“ไม่มีมาตรการใดที่เหมาะกับทุกคนเมื่อพูดถึงโครงการคาร์บอนเครดิต แต่หลักการเหล่านี้ควรนำไปใช้กับทุกโครงการเพื่อให้แน่ใจว่าผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกฝ่ายจะได้รับประโยชน์” สารินีกล่าว
Related CTN News:
